Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt.15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr
142, poz. 1591 z późn. zm.) w zw. z art. 6 ust. 2 pkt. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy
w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493) uchwala się, co następuje:

§ 1. Przyjmuje się Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na
lata 20112015,
stanowiący załącznik do niniejszej uchwały.
§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Sorkwity.
§ 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym
Województwa WarmińskoMazurskiego.
Przewodnicząca Rady
Barbara ZmitrowiczWiszniewska
TYTUŁ I.
GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY
W RODZINIE NA LATA 2011 – 2015
Spis treści
1) Wstęp.
2) Analiza problemów społęcznych
3) Założenia programu.
4) Cele programu.
5) Zadania programu.
6) Realizatorzy programu.
7) Monitorowanie programu.
8) Sprawozdawczość z programu.
9) Finansowanie programu.
10) Zagrożenia dla realizacji projektu.
Rozdział 1.
WSTĘP
Rodzina jest najważniejszym środowiskiem w życiu człowieka, kształtującym osobowość, system wartości,
poglądy, styl życia. Rodzice czy opiekunowie są wzorem dla dzieci. Ważną rolę w prawidłowo funkcjonującej
rodzinie odgrywają wzajemne relacje pomiędzy rodzicami oparte na miłości i zrozumieniu. W przypadku
dezorganizacji rodzina nie jest w stanie realizować podstawowych zadań, role wewnątrzrodzinne ulegają
Id: RILFLWZWUTBGIPWIZRZMILZNT.
Podpisany Strona 2
zaburzeniu, łamane są reguły, a zachowania poszczególnych członków rodziny stają się coraz bardziej
niezgodne z normami prawnymi i moralnymi oraz z oczekiwaniami społecznymi.
Przemoc domowa może być zarówno skutkiem, jak i przyczyną dysfunkcji w rodzinie, bez wątpienia należy
zaklasyfikować ją do kategorii zachowań negatywnych o dużej szkodliwości społecznej. Mimo, że w relacjach
międzyludzkich istniała ona zawsze, o przemocy w rodzinie mówiono niewiele, jakby nie postrzegając jej jako
poważnego zaburzenia w funkcjonowaniu rodziny. Takiego, które prowadzi do poważnych naruszeń norm
moralnych i prawnych, tragicznych skutków psychologicznych, a w skrajnych przypadkach do poważnych
okaleczeń czy zabójstw.
Dla lepszego rozpoznania zjawiska przemocy w rodzinie konieczne jest jej zdefiniowanie. W niektórych
przypadkach przejawy są tak jednoznaczne, że nie pozostawiają żadnych wątpliwości, w innych, bardziej
złożonych, niezbędne jest określenie możliwie jasnych kryteriów oceny.
Według definicji zawartej w art. 2 pkt. 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, przemoc to:
„Jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste
osób wymienionych w pkt. 1 (członek rodziny – osoba najbliższa w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia
6.06.1997r. – Kodeks karny), w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia,
naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu
fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.”
Rodzaje przemocy:
przemoc
fizyczna – jej celem jest zadanie ofierze bólu fizycznego, uszkodzenia jej ciała, pogorszenia jej
zdrowia lub pozbawienie jej życia;
przemoc
seksualna – to zachowanie zmuszające ofiarę do podjęcia niechcianych zachowań seksualnych lub
zdeprecjonowana jej seksualności;
przemoc
psychiczna – to zachowanie, którego celem jest umniejszenie poczucia własnej wartości ofiary,
wzbudzanie w niej strachu;
przemoc
ekonomiczna – to każde zachowanie, którego celem jest ekonomiczne uzależnienie ofiary od
sprawcy;
zaniedbanie
– to ciągłe niezaspakajanie podstawowych potrzeb fizycznych i emocjonalnych.
Przemoc jest przestępstwem. W zależności od tego, czy przemoc ma charakter jednorazowy, czy się
powtarza, jest ścigana z różnych artykułów Kodeksu karnego. Jeżeli przemoc ma charakter ciągły, zostanie
zakwalifikowana jako przestępstwo znęcania się nad rodziną z art. 207 Kodeksu karnego (Dz. U. z 1997 r. Nr
88, poz. 553 z późn. zm.). Artykuł 207 Kodeksu Karnego stanowi:
,,§1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub inną osobą pozostającą w stałym lub
przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej
stan psychiczny i fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
§2. Jeżeli czyn określony w §1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega
karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat.
§3. Jeżeli następstwem czynu określonego w §1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie,
sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 2 do 12 lat.
Nowelizacja ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie określiła ponownie
kompetencje poszczególnych samorządów, w tym gminnego. Wprowadzony został obowiązek opracowania
gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym:
1) opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar
przemocy w rodzinie;
2) prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności
poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców
w rodzinach zagrożonych przemocą;
3) zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia;
4) tworzenie zespołów interdyscyplinarnych.
Id: RILFLWZWUTBGIPWIZRZMILZNT.
Podpisany Strona 3
Jednocześnie w powyższej ustawie określono kompetencje i nowe możliwości pozostałych służb i jednostek,
m.in. policji, prokuratury, sądu, służby zdrowia (lekarze rodzinni). Możliwość wystawienia ofiarom przemocy
domowej bezpłatnego zaświadczenia lekarskiego z doznanych obrażeń przez lekarza rodzinnego, zastosowanie
przez prokuraturę na wniosek policji eksmisji sprawcy z miejsca pobytu lub zamieszkania w czasie 48 godzin,
odebrania przez pracownika socjalnego dziecka z domu, w którym w wyniku przemocy zagrożone jest jego
życie lub zdrowie – to tylko niektóre nowe sposobności pomocy osobom pokrzywdzonym.
W Gminie Sorkwity w roku 2011 powstanie Zespół Interdyscyplinarny, który będzie miał za zadanie
monitorowanie zjawiska przemocy domowej, integrowanie i koordynowanie działań przedstawicieli różnych
podmiotów działających na terenie Gminy, a także specjalistów w zakresie przeciwdziałania przemocy
w rodzinie.
Szczegółowe zadania Zespołu Interdyscyplinarnego to:
1) diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie;
2) podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie
zjawisku;
3) inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie;
4) rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku
lokalnym;
5) inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie.
W ramach Zespołu zostaną stworzone grupy robocze do prac z indywidualnymi przypadkami przemocy
w rodzinie
Rozdział 2.
ANALIZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
W celu właściwego zaplanowania podejmowanych działań niezbędne jest dokonanie analizy problemów
społecznych w gminie z uwzględnieniem problemu przemocy w rodzinie.
Z danych Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wynika, że w okresie od 1.01.2010
do 31.12.2010 było 7 zgłoszeń, 4 osoby podjęły leczenie odwykowe. Z danych Gminnego Ośrodka Pomocy
Społecznej wynika, że na dzień 31.12.2010 z zasiłków pomocy społecznej korzysta 472 rodzin.
W ankiecie dotyczącej występowania przemocy na terenie Gminy Sorkwity wzięło udział 42 osoby. Po
analizie danych określono następujące wnioski:
40
z 42 badanych osób deklaruje swoją wiedzę na temat przemocy i jej przejawów. 2 przyznały, że nie
wiedzą na czym to zjawisko dokładnie polega;
tylko
13 osób z 40 deklarujących wie na czym polega to zjawisko – potrafią wskazać jej przykłady;
znaczna
część respondentów nie uznaje za akt przemocy: zaniedbywanie, klapsa, odrzucenia;
60%
badanych osób było świadkami przemocy u sąsiadów lub przyjaciół. Jest to fakt niewątpliwie
świadczący o dużej skali tego zjawiska na terenie gminy;
35
osób z 42 badanych nie uznaje zasadności stosowania przemocy wobec kogokolwiek. Jednak aż 4 osoby
przyznały, że stosowały przemoc wobec swojej partnerki/partnera;
13
osób jawnie przyznało, że w ich najbliższej rodzinie mają miejsce akty przemocy a 24 osoby zaprzeczały
by w ich domach dochodziło do takich zachowań. Po weryfikacji tych odpowiedzi okazało się, iż już 25 osób
podawało przykłady aktów agresji w swoich domach;
najwięcej
osób badanych ma kontakt z przemocą w związku ze swoim partnerem lub partnerką;
zdecydowana
większość respondentów czuje się bezpiecznie w swoich domach.
Rozdział 3.
ZAŁOŻENIA PROGRAMU
Program przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie nastawiony jest
w głównej mierze na działania profilaktyczne oraz bezpośrednią pomoc osobom doświadczającym przemocy
w rodzinie, ze szczególnym uwrażliwieniem na przemoc stosowaną wobec dzieci.
Id: RILFLWZWUTBGIPWIZRZMILZNT.
Podpisany Strona 4
Profilaktyka prowadzona będzie na 3 poziomach:
1) profilaktyka pierwszorzędowa – adresowana do grupy niskiego ryzyka. Obejmuje dwa cele: upowszechnienie
informacji na temat przemocy domowej, poprzez tworzenie placówek wsparcia dziennego, realizację
programów profilaktycznych (edukacyjne) dla rodziców, dzieci, ukazywanie się artykułów w prasie,
organizację kampanii lokalnej, itp.),
2) profilaktyka drugorzędowa – adresowana do grup podwyższonego ryzyka. Celem działań jest ograniczenie
głębokości i czasu trwania dysfunkcji, (poradnictwo rodzinne, itp.),
3) profilaktyka trzeciorzędowa – adresowana jest do grupy wysokiego ryzyka. Ma ona na celu przeciwdziałanie
pogłębianiu się procesu przemocowego oraz umożliwienie powrotu do normalnego życia w społeczeństwie.
Głównym założeniem programu jest wspieranie działań profilaktycznych oraz upowszechnienie wiedzy
o przemocy domowej. Zasadą nadrzędną programu jest ścisła współpraca z podmiotami świadczącymi pomoc
dziecku i rodzinie: ops, szkoły, sądy, policja, stowarzyszenia, poprzez tworzenie wspólnych projektów, pracę
w zespole interdyscyplinarnym.
Rozdział 4.
CELE PROGRAMU
Cel główny:
Zwiększenie skuteczności przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie.
Cele szczegółowe:
1) Podniesienie świadomości społecznej na temat zjawiska przemocy w rodzinie.
2) Zwiększenie dostępności działań profilaktycznych w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie
3) Zapewnienie rodzinom, w których wstępuje zjawisko przemocy w rodzinie, kompleksowej pomocy.
4) Dostosowanie istniejącej lub utworzenie nowej infrastruktury instytucjonalnej oraz zasobów na potrzeby
działań profilaktycznych lub pomocowych dla ofiar przemocy domowej.
5) Zintegrowanie środowisk oraz zwiększenie kompetencji zawodowych pracowników jednostek, służb oraz
organizacji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie.
Rozdział 5.
ZADANIA
Cel 1 Podniesienie świadomości społecznej na temat zjawiska przemocy w rodzinie realizowany będzie
poprzez następujące zadania:
1) upowszechnianie informacji na temat przemocy w rodzinie,
2) organizację lokalnych kampanii społecznych lub współudział w organizacji kampanii o zasięgu powiatowym,
wojewódzkim lub krajowym ukierunkowanych na przeciwdziałanie przemocy w rodzinie,
3) prowadzenie akcji informacyjnych na temat zjawiska przemocy w rodzinie oraz możliwości uzyskania pomocy
ze strony instytucji gminnych lub innych obejmujących swym działaniem teren Gminy.
Cel 2 Zwiększenie dostępności działań profilaktycznych w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie
realizowany będzie poprzez następujące zadania:
1) realizację programów profilaktycznych w placówkach oświatowych, służby zdrowia oraz wsparcia dziennego,
2) realizację szkoleń nastawionych na umiejętności wychowawcze rodziców,
3) wczesne rozpoznanie i reagowanie na sytuacje, w których istnieje podejrzenie występowania przemocy
domowej.
Cel 3 Zapewnienie rodzinom, w których występuje zjawisko przemocy w rodzinie, kompleksowej pomocy
realizowany będzie poprzez następujące zadania:
1) udzielanie natychmiastowej pomocy i wsparcia osobom doznającym przemocy w rodzinie, ze szczególnym
uwzględnieniem dzieci oraz osób starszych,
Id: RILFLWZWUTBGIPWIZRZMILZNT.
Podpisany Strona 5
2) wspieranie programów interwencyjnych, psychoedukacyjnych i innych dla dzieci, które są ofiarami lub
świadkami przemocy domowej,
3) wspieranie działań osłonowych pomocy społecznej zapewniających bezpieczeństwo socjalne ofiarom
przemocy domowej.
Cel 4 Dostosowanie istniejącej lub utworzenie nowej infrastruktury instytucjonalnej oraz zasobów na
potrzeby działań profilaktycznych lub pomocowych dla ofiar przemocy domowej realizowany będzie poprzez
następujące zadania:
1) przeprowadzenie szczegółowej diagnozy potrzeb i zasobów w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie
oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie,
2) pozyskiwanie środków na tworzenie nowej infrastruktury lub dostosowanie istniejącej na potrzeby działań
profilaktycznych lub pomocowych.
Cel. 5 Zintegrowanie środowisk oraz zwiększenie kompetencji zawodowych pracowników jednostek, służb
oraz organizacji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie realizowany będzie poprzez
następujące zadania:
1) szkolenia dla osób realizujących zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar
przemocy w rodzinie,
2) opracowanie i wdrożenie procedur oraz standardów współpracy jednostek, służb oraz innych organizacji
w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie,
3) wprowadzenie superwizji dla osób pracujących bezpośrednio z ofiarami lub sprawcami przemocy domowej
(osoby tworzące system przeciwdziałania przemocy w rodzinie).
Rozdział 6.
REALIZATORZY PROGRAMU
1) Zasoby ludzkie – specjaliści z różnych dziedzin.
2) Zasoby instytucjonalne – instytucje i organizacje zajmujące się problemem przemocy w rodzinie oraz
instytucje i organizacje pełniące funkcję wspierającą:
Gminny
Ośrodek Pomocy Społecznej,
Powiatowa
Komenda Policji,
Gminna
Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
placówki
oświatowowychowawcze,
Zakład
Opieki Zdrowotnej,
organizacje
pozarządowe,
parafie,
inne,
w zależności od gminy.
Rozdział 7.
MONITOROWANIE PROGRAMU
Monitorowanie realizacji programu odbywać się będzie w oparciu o sprawozdawczość podmiotów
zaangażowanych w jego realizację. Sprawozdania z realizacji Programu podmioty składają do dnia 31 stycznia
każdego roku do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sorkwitach.
Rozdział 8.
SPRAWOZDAWCZOŚĆ Z PROGRAMU
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sorkwitach do dnia 31 marca każdego roku przedłoży Radzie Gminy
sprawozdanie z realizacji programu.
Id: RILFLWZWUTBGIPWIZRZMILZNT.
Podpisany Strona 6
Rozdział 9.
FINANSOWANIE PROGRAMU
Program będzie finansowany ze środków budżetu Gminy Sorkwity dotacji oraz ze środków
pozabudżetowych pozyskanych z innych źródeł.
Rozdział 10.
ZAGROŻENIA DLA REALIZACJI PROGRAMU
Zagrożenia w realizacji zadań:
stereotypy
panujące w środowisku na temat przemocy w rodzinie,
bezradność
w sprawach opiekuńczowychowawczych,
brak
współpracy rodziny w zakresie przezwyciężania kryzysów,
problem
uzależnienia od alkoholu w rodzinach,
ubóstwo,
brak
infrastruktury socjalnej w gminie,
brak
lub zbyt mała współpraca interdyscyplinarna,
brak
motywacji ekonomicznej dla członków zespołu interdyscyplinarnego.