Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt.15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) w zw. z art. 6 ust. 2 pkt. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493) uchwala się, co następuje:

§ 1

Przyjmuje się Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2011-2015, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały.

§ 2

Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Sorkwity.

§ 3

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

 

 

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2011 – 2015

 

 

 

 

 

 

 

SORKWITY 2011

Spis treści

 

1. Wstęp.

2. Założenia programu.

3. Cele programu.

4. Zadania programu.

5. Realizatorzy programu.

6. Monitorowanie programu.

7. Sprawozdawczość z programu.

8. Finansowanie programu.

9. Zagrożenia dla realizacji projektu.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. WSTĘP

Rodzina jest najważniejszym środowiskiem w życiu człowieka, kształtującym osobowość, system wartości, poglądy, styl życia. Rodzice czy opiekunowie są wzorem dla dzieci. Ważną rolę w prawidłowo funkcjonującej rodzinie odgrywają wzajemne relacje pomiędzy rodzicami oparte na miłości i zrozumieniu. W przypadku dezorganizacji rodzina nie jest w stanie realizować podstawowych zadań, role wewnątrzrodzinne ulegają zaburzeniu, łamane są reguły, a zachowania poszczególnych członków rodziny stają się coraz bardziej niezgodne z normami prawnymi i moralnymi oraz z oczekiwaniami społecznymi.

Przemoc domowa może być zarówno skutkiem, jak i przyczyną dysfunkcji w rodzinie, bez wątpienia należy zaklasyfikować ją do kategorii zachowań negatywnych o dużej szkodliwości społecznej. Mimo, że w relacjach międzyludzkich istniała ona zawsze, o przemocy w rodzinie mówiono niewiele, jakby nie postrzegając jej jako poważnego zaburzenia w funkcjonowaniu rodziny. Takiego, które prowadzi do poważnych naruszeń norm moralnych i prawnych, tragicznych skutków psychologicznych, a w skrajnych przypadkach do poważnych okaleczeń czy zabójstw.

Dla lepszego rozpoznania zjawiska przemocy w rodzinie konieczne jest jej zdefiniowanie. W niektórych przypadkach przejawy są tak jednoznaczne, że nie pozostawiają żadnych wątpliwości, w innych, bardziej złożonych, niezbędne jest określenie możliwie jasnych kryteriów oceny.

Według definicji zawartej w art. 2 pkt. 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, przemoc to:

„Jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w pkt. 1 (członek rodziny – osoba najbliższa w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6.06.1997r. – Kodeks karny), w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.”

Rodzaje przemocy:

• przemoc fizyczna – jej celem jest zadanie ofierze bólu fizycznego, uszkodzenia jej ciała, pogorszenia jej zdrowia lub pozbawienie jej życia;

• przemoc seksualna – to zachowanie zmuszające ofiarę do podjęcia niechcianych zachowań seksualnych lub zdeprecjonowana jej seksualności;

• przemoc psychiczna – to zachowanie, którego celem jest umniejszenie poczucia własnej wartości ofiary, wzbudzanie w niej strachu;

 

• przemoc ekonomiczna – to każde zachowanie, którego celem jest ekonomiczne uzależnienie ofiary od sprawcy;

• zaniedbanie – to ciągłe niezaspakajanie podstawowych potrzeb fizycznych i emocjonalnych.

Przemoc jest przestępstwem. W zależności od tego, czy przemoc ma charakter jednorazowy, czy się powtarza, jest ścigana z różnych artykułów Kodeksu karnego. Jeżeli przemoc ma charakter ciągły, zostanie zakwalifikowana jako przestępstwo znęcania się nad rodziną z art. 207 Kodeksu karnego (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.).

Artykuł 207 Kodeksu Karnego stanowi:

 

,,§1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny i fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

§2. Jeżeli czyn określony w §1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat.

§3. Jeżeli następstwem czynu określonego w §1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 2 do 12 lat.

 

Nowelizacja ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

określiła ponownie kompetencje poszczególnych samorządów, w tym gminnego. Wprowadzony został obowiązek opracowania gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym:

1. opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie;

2. prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą;

3. zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia;

4. tworzenie zespołów interdyscyplinarnych.

Jednocześnie w powyższej ustawie określono kompetencje i nowe możliwości pozostałych służb i jednostek, m.in. policji, prokuratury, sądu, służby zdrowia (lekarze rodzinni). Możliwość wystawienia ofiarom przemocy domowej bezpłatnego zaświadczenia lekarskiego z

doznanych obrażeń przez lekarza rodzinnego, zastosowanie przez prokuraturę na wniosek policji eksmisji sprawcy z miejsca pobytu lub zamieszkania w czasie 48 godzin, odebrania przez

pracownika socjalnego dziecka z domu, w którym w wyniku przemocy zagrożone jest jego życie lub zdrowie – to tylko niektóre nowe sposobności pomocy osobom pokrzywdzonym.
W Gminie Sorkwity w roku 2011 powstanie Zespół Interdyscyplinarny, który będzie miał za zadanie monitorowanie zjawiska przemocy domowej, integrowanie i koordynowanie działań przedstawicieli różnych podmiotów działających na terenie Gminy, a także specjalistów w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

Szczegółowe zadania Zespołu Interdyscyplinarnego to:

1. diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie;

2. podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie zjawisku;

3. inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie;

4. rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym;

5. inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie.

W ramach Zespołu zostaną stworzone grupy robocze do prac z indywidualnymi przypadkami przemocy w rodzinie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2. ANALIZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH

 

W celu właściwego zaplanowania podejmowanych działań niezbędne jest dokonanie analizy problemów społecznych w gminie z uwzględnieniem problemu przemocy w rodzinie.

Z danych Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wynika, że w okresie od 1.01.2010 do 31.12.2010 było 7 zgłoszeń, 4 osoby podjęły leczenie odwykowe. Z danych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej wynika, że na dzień 31.12.2010 z zasiłków pomocy społecznej korzysta 472 rodzin.

W ankiecie dotyczącej występowania przemocy na terenie Gminy Sorkwity wzięło udział 42 osoby. Po analizie danych określono następujące wnioski:

• 40 z 42 badanych osób deklaruje swoją wiedzę na temat przemocy i jej przejawów. 2 przyznały, że nie wiedzą na czym to zjawisko dokładnie polega;

• tylko 13 osób z 40 deklarujących wie na czym polega to zjawisko – potrafią wskazać jej przykłady;

• znaczna część respondentów nie uznaje za akt przemocy: zaniedbywanie, klapsa, odrzucenia;

• 60% badanych osób było świadkami przemocy u sąsiadów lub przyjaciół. Jest to fakt niewątpliwie świadczący o dużej skali tego zjawiska na terenie gminy;

• 35 osób z 42 badanych nie uznaje zasadności stosowania przemocy wobec kogokolwiek. Jednak aż 4 osoby przyznały, że stosowały przemoc wobec swojej partnerki/partnera;

• 13 osób jawnie przyznało, że w ich najbliższej rodzinie mają miejsce akty przemocy a 24 osoby zaprzeczały by w ich domach dochodziło do takich zachowań. Po weryfikacji tych odpowiedzi okazało się, iż już 25 osób podawało przykłady aktów agresji w swoich domach;

• najwięcej osób badanych ma kontakt z przemocą w związku ze swoim partnerem lub partnerką;

• zdecydowana większość respondentów czuje się bezpiecznie w swoich domach.

 

 

 

 

3. ZAŁOŻENIA PROGRAMU

 

Program przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie nastawiony jest w głównej mierze na działania profilaktyczne oraz bezpośrednią pomoc osobom doświadczającym przemocy w rodzinie, ze szczególnym uwrażliwieniem na przemoc stosowaną wobec dzieci.

Profilaktyka prowadzona będzie na 3 poziomach:

1. profilaktyka pierwszorzędowa – adresowana do grupy niskiego ryzyka. Obejmuje dwa cele: upowszechnienie informacji na temat przemocy domowej, poprzez tworzenie placówek wsparcia dziennego, realizację programów profilaktycznych (edukacyjne) dla rodziców, dzieci, ukazywanie się artykułów w prasie, organizację kampanii lokalnej, itp.),

2. profilaktyka drugorzędowa – adresowana do grup podwyższonego ryzyka. Celem działań jest ograniczenie głębokości i czasu trwania dysfunkcji, (poradnictwo rodzinne, itp.),

3. profilaktyka trzeciorzędowa – adresowana jest do grupy wysokiego ryzyka. Ma ona na celu przeciwdziałanie pogłębianiu się procesu przemocowego oraz umożliwienie powrotu do normalnego życia w społeczeństwie.

Głównym założeniem programu jest wspieranie działań profilaktycznych oraz upowszechnienie wiedzy o przemocy domowej.

Zasadą nadrzędną programu jest ścisła współpraca z podmiotami świadczącymi pomoc dziecku i rodzinie: ops, szkoły, sądy, policja, stowarzyszenia, poprzez tworzenie wspólnych projektów, pracę w zespole interdyscyplinarnym.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4. CELE PROGRAMU

 

Cel główny:

Zwiększenie skuteczności przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie.

Cele szczegółowe:

1) Podniesienie świadomości społecznej na temat zjawiska przemocy w rodzinie.

2) Zwiększenie dostępności działań profilaktycznych w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

3) Zapewnienie rodzinom, w których wstępuje zjawisko przemocy w rodzinie, kompleksowej pomocy.

4) Dostosowanie istniejącej lub utworzenie nowej infrastruktury instytucjonalnej oraz zasobów na potrzeby działań profilaktycznych lub pomocowych dla ofiar przemocy domowej.

5) Zintegrowanie środowisk oraz zwiększenie kompetencji zawodowych pracowników jednostek, służb oraz organizacji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie.

 

5. ZADANIA

 

Cel 1 Podniesienie świadomości społecznej na temat zjawiska przemocy w rodzinie realizowany będzie poprzez następujące zadania:

1. upowszechnianie informacji na temat przemocy w rodzinie,

2. organizację lokalnych kampanii społecznych lub współudział w organizacji kampanii o zasięgu powiatowym, wojewódzkim lub krajowym ukierunkowanych na przeciwdziałanie przemocy w rodzinie,

3. prowadzenie akcji informacyjnych na temat zjawiska przemocy w rodzinie oraz możliwości uzyskania pomocy ze strony instytucji gminnych lub innych obejmujących swym działaniem teren Gminy.

Cel 2 Zwiększenie dostępności działań profilaktycznych w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie realizowany będzie poprzez następujące zadania:

realizację programów profilaktycznych w placówkach oświatowych, służby zdrowia oraz wsparcia dziennego,

realizację szkoleń nastawionych na umiejętności wychowawcze rodziców,

wczesne rozpoznanie i reagowanie na sytuacje, w których istnieje podejrzenie występowania przemocy domowej.

 

Cel 3 Zapewnienie rodzinom, w których występuje zjawisko przemocy w rodzinie, kompleksowej pomocy realizowany będzie poprzez następujące zadania:

 

1. udzielanie natychmiastowej pomocy i wsparcia osobom doznającym przemocy w rodzinie, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci oraz osób starszych,

2. wspieranie programów interwencyjnych, psychoedukacyjnych i innych dla dzieci, które są ofiarami lub świadkami przemocy domowej,

3. wspieranie działań osłonowych pomocy społecznej zapewniających bezpieczeństwo socjalne ofiarom przemocy domowej.

 

Cel 4 Dostosowanie istniejącej lub utworzenie nowej infrastruktury instytucjonalnej oraz zasobów na potrzeby działań profilaktycznych lub pomocowych dla ofiar przemocy domowej realizowany będzie poprzez następujące zadania:

 

1. przeprowadzenie szczegółowej diagnozy potrzeb i zasobów w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie,

2. pozyskiwanie środków na tworzenie nowej infrastruktury lub dostosowanie istniejącej na potrzeby działań profilaktycznych lub pomocowych.

 

Cel. 5 Zintegrowanie środowisk oraz zwiększenie kompetencji zawodowych pracowników jednostek, służb oraz organizacji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie realizowany będzie poprzez następujące zadania:

 

1. szkolenia dla osób realizujących zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie,

2. opracowanie i wdrożenie procedur oraz standardów współpracy jednostek, służb oraz innych organizacji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie,

3. wprowadzenie superwizji dla osób pracujących bezpośrednio z ofiarami lub sprawcami przemocy domowej (osoby tworzące system przeciwdziałania przemocy w rodzinie).

6. REALIZATORZY PROGRAMU

 

1. Zasoby ludzkie – specjaliści z różnych dziedzin.

2. Zasoby instytucjonalne – instytucje i organizacje zajmujące się problemem przemocy w rodzinie oraz instytucje i organizacje pełniące funkcję wspierającą:
   • Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej,
   • Powiatowa Komenda Policji,
   • Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
   • placówki oświatowo-wychowawcze,
   • Zakład Opieki Zdrowotnej,
   • organizacje pozarządowe,
   • parafie,
   • inne, w zależności od gminy.

 

7. MONITOROWANIE PROGRAMU

 

Monitorowanie realizacji programu odbywać się będzie w oparciu o sprawozdawczość podmiotów zaangażowanych w jego realizację. Sprawozdania z realizacji Programu podmioty składają do dnia 31 stycznia każdego roku do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej
w Sorkwitach.

 

8. SPRAWOZDAWCZOŚĆ Z PROGRAMU

 

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sorkwitach do dnia 31 marca każdego roku przedłoży Radzie Gminy sprawozdanie z realizacji programu.

 

9. FINANSOWANIE PROGRAMU

 

Program będzie finansowany ze środków budżetu Gminy Sorkwity dotacji oraz ze środków pozabudżetowych pozyskanych z innych źródeł.

 

 

10. ZAGROŻENIA DLA REALIZACJI PROGRAMU

 

Zagrożenia w realizacji zadań:
• stereotypy panujące w środowisku na temat przemocy w rodzinie,
• bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych,
• brak współpracy rodziny w zakresie przezwyciężania kryzysów,
• problem uzależnienia od alkoholu w rodzinach,
• ubóstwo,
• brak infrastruktury socjalnej w gminie,
• brak lub zbyt mała współpraca interdyscyplinarna,
• brak motywacji ekonomicznej dla członków zespołu interdyscyplinarnego.